- Avukat Baran DELİL
Boşanma Davası Nasıl Açılır 2023
Delil Hukuk Bürosu
Makale İçindekiler:
Boşanma Davası Açmak İsteyen Kişiler Nasıl Hazırlık Yapmalıdır?
Boşanma Avukatı ile Görüşülüp, Sürece Dair Hukuki Danışmanlık Hizmeti Temin Edilmesi
Boşanma Davası Türlerinden Hangisinin Tercih Edileceği Seçilmelidir
Boşanma Davasının Avukat Aracılığıyla Yürütülmesi Zorunlu Mudur?
Boşanma Davası Nedir?
Boşanma davası, kaynağını Anayasamız ve Türk Medeni Kanunumuzda bulan evlilik kurumunun sona erme sebeplerinden biridir. Evlilik, eşlerden birinin ölümü, gaipliğine karar verilmesi veya cinsiyet değiştirmesi, evliliğin butlanına veya iptaline karar verilmesi ve boşanma ile sona erer.
Görüldüğü üzere boşanma, evlilik birliğinin sona erme sebeplerinden birisidir. Eşler, boşanma ve ferileri hususunda birlikte karar vererek anlaşmalı olarak boşanabilecekleri gibi, boşanmanın ferileri veya mal paylaşımı konusunda anlaşma sağlanamaması halinde çekişmeli olarak da boşanabileceklerdir.
Boşanma Davası Açmak İsteyen Kişiler Nasıl Hazırlık Yapmalıdır?
Boşanma davası açmak isteyenler, öncelikle mutlaka bir boşanma avukatı ile görüşmeli ve stratejik bir yol haritası çıkarmalıdırlar. Çünkü, örneğin boşanmanın anlaşmalı boşanma davası yoluyla değil de çekişmeli boşanma davası yoluyla çözülmesi gerekecek ise, anlaşmalı boşanma için diğer eş ile görüşmeden dahi önce temkinli davranılıp delillerin toplanması aşamasının yürütülmesi gerekli olabilmektedir. Boşanma davası açmak isteyenler için kanunda veya uygulamada hukuki usul kuralları haricinde katı bir kurallar silsilesi mevcut olmasa dahi, aşağıdaki sıralamaya uyulması önemle tavsiye edilir.
a) Boşanma Avukatı ile Görüşülüp, Sürece Dair Hukuki Danışmanlık Hizmeti Temin Edilmesi
Esasında Türk hukuk sisteminde boşanma avukatı adı altında yalnızca boşanma davaları alanında uzmanlaşmış avukatlar yoktur. Hukuk fakültesinden mezun olmuş ve ruhsatını almış olan tüm avukatlar boşanma davalarına bakabilmektedir. "Boşanma avukatı" ifadesi, halk arasında bu hususun yeterince bilinmiyor oluşundan dolayı ortaya çıkmıştır.
Boşanma davası açmak isteyen kişiler, öncelikle mutlaka boşanma davalarına ilişkin deneyim ve bilgisi bulunan bir avukat ile görüşmeli ve sürece dair stratejiyi avukatlarından alacakları hukuki danışmada edinecekleri bilgilere göre yürütmelidir.
b) Boşanma Davasında Delillerin Toplanılması
Boşanmak isteyen kişiler, öncelikli olarak boşanma davasının çekişmeli boşanma davası yoluyla görülmesi ihtimalini göze almalı ve yukarıda belirtmiş olduğumuz üzere temkinli davranarak delillerini hazırlamaya başlamalıdır. Bu aşamada son derece dikkat ve özen gösterilmeli, hukuka aykırı veya konusu suç teşkil edecek davranışlar içerisine girilmemelidir.
Örneğin eşler arasında gizli ve izinsiz ses ve görüntü kayıtlarına dair Yargıtay hukuk ve ceza dairelerinin çok çeşitli kararları mevcuttur. Bu tip kayıtların hukuka uygun olmayacak şekilde elde edilmesi kimi zaman boşanma davasında delil olarak değerlendirilmemeleri ile sonuçlanabilmekteyken, kimi zaman cezai sorumluluk gerektirecek nitelikte kabul edilmeleri gibi çok ağır sonuçlara da gebe olabilmektedir. Örneğin alınan kayıt içerisinde 3. kişilere ait ses ve görüntü gibi kişisel verilerin mevcut olması haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi ve saklanması suçu ile özel hayatın gizliliğini ihlal suçu gibi suçlara sebebiyet verebilecektir. Bu hususa ilişkin detaylı bilgi için konuya dair makalemizi okuyabilirsiniz: İzinsiz Kaydedilen Ses ve Görüntü Kayıtlarının Boşanma Davasında Değerlendirilmesi
Bunun yanında boşanma davalarında genellikle tanık beyanı, sosyal medya yazışma ve içerikleri, mesajlaşma ekran görüntüsü, nüfus kayıtları, sigorta ve benzeri kurum ve kuruluş kayıtları, otel kayıtları, banka kayıtları, telefon HTS(historical traffic search) kayıtları, kolluk tutanakları, sağlık raporları vb. çok çeşitli deliller kullanılabilmektedir. Ayrıca delillerin elde edilmesi amacıyla boşanma davasına bakan mahkemeden, ilgili kişi ve kurumlara müzekkere yazılması yoluyla çeşitli hususların sorulması ve belgelerin dosya muhteviyatına kazandırılması da talep edilebilmektedir. Dolayısıyla hak kaybına uğranılmaması adına sürecin mutlaka alanında uzman bir boşanma avukatı aracılığıyla yürütülmesi tavsiye edilmektedir.
c) Boşanma Davası Türlerinden Hangisinin Tercih Edileceği Seçilmelidir
Tarafların öncelikle anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma yollarından hangisini tercih edecekleri üzerine karar vermeleri gerekmektedir. Taraflar arasında sağlıklı bir iletişim kanalının bulunması halinde daha az masraflı ve psikolojik olarak da tarafları daha az yıpratan seçenek olan anlaşmalı boşanma davalarını şiddetle tavsiye etmekteyiz. Böylece yargılama masrafları, avukatlık ücreti vb. yargısal giderler çok daha az tutarlarda olacağı gibi, dava süresi de duruma göre ortalama 2-5 yıl(üst derece mahkemeleri ve mal paylaşımı davası dahil) yerine 2-3 ay olacaktır.
Çekişmeli boşanma davaları, boşanma sebepleri ve boşanmanın ferilerine ilişkin detaylı bilgi için tıklayınız: Boşanma Davası, Boşanma Sebepleri ve Boşanmanın Ferileri
Anlaşmalı boşanma davaları hakkında detaylı bilgi için tıklayınız: Anlaşmalı Boşanma Davaları
Mal paylaşımı davaları hakkında detaylı bilgi için tıklayınız: Boşanmada Mal Paylaşımı Davası
Taraflar arasında anlaşma sağlanamaması halinde, boşanma avukatı yardımı ile çekişmeli boşanma davası açılabilmektedir. Zaten öncelikle delillerin hazırlanılması da bundan dolayıdır. Böylece, taraflar arasında anlaşma sağlanılamaması halinde çekişmeli boşanma davasında öne sürülecek olan beyanlar, mahkeme huzurunda daha kapsamlı bir şekilde ispatlanabilecektir.
Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Anlaşmalı boşanma davası açmak isteyen ve 1(bir) yıldan uzun süredir evli olan çiftler, aralarında imza altına alacakları anlaşmalı boşanma protokolünü, boşanma dilekçeleri ekinde mahkemeye sunup, tevzi bürosu ile ilgili işlemleri hallettikten ve gerekli harç ve masrafları yatırdıktan sonra boşanma davasını açabilirler. Anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlanması konusunda detaylı bilgi için tıklayınız: Anlaşmalı Boşanma Protokolü
Çekişmeli boşanma davasının açılabilmesi için de taraflardan biri, hazırladığı çekişmeli dava dilekçesini yetkili ve görevli mahkemeye sunarak ve aynı şekilde, gerekli harç ve masrafları yatırarak açabilir.
Kimi zaman avukatlık ücreti ödemek istemeyen tarafların, süreci kendi kendilerine yönetmeye çalıştıkları veya çok daha kötüsü, dilekçelerini arzuhalciye yazdırdıkları görülmektedir. Her yıl bu şekilde binlerce insan mağdur olmakta ve geri dönüşü olmayan hak kayıpları yaşamaktadır. Örneğin süreci doğru yönetemediği için delil dilekçesi sunamayan, aleyhine gelen karara ilişkin olarak istinaf ve temyiz sürelerini kaçıran ve hayatı boyunca haklı olduğu halde nafaka ve tazminat ödemek durumunda kalan ya da hakkı olan nafakayı ve tazminatı almaktan mahrum kalan çok sayıda insan vardır.
Avukat tutacak durumunuzun olmaması halinde, bulunduğunuz şehirdeki barodan veya adliyelerde yer alan adli yardım bürosundan ücretsiz hukuki destek talep edebileceğinizi unutmayın. Günümüzde, boşanma davasını internet kullanmasını bilen bir çocuk dahi açabilir. Ancak boşanma davası yalnızca açılıştan ibaret değildir, sürecin başından sonuna kadar yapılabilecek en ufak bir hata bile çok büyük çaplı hak kayıplarına sebebiyet verebilir.
Boşanma Davası Açarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Boşanma davası açarken mutlaka yargılama usulü üzerine bilgi edinilmeli ve tebligat süreci son derece dikkatli takip edilmelidir. Sürelere itimat edilmeli ve sürelerin aşılması halinde geri dönülmez hak kayıplarına uğranılacağının bilincinde olunmalıdır. Bu anlamda "Ne var yani süreyi kaçırmışsak, sonuçta adalet haklı olanın yanında değil midir?" şeklinde düşünceler hukuk tekniğine tamamen aykırı olup, "Usul, esasa mukaddemdir." sözüne uygun hareket edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Özellikle delil dilekçesi, mutlaka süresi içerisinde dosya muhteviyatına kazandırılmalı ve dosya durumu ile eldeki delillerin ispat niteliği de dikkate alınarak, adeta bir satranç oyuncusunun satranç taşlarını yürütmesi gibi stratejik bir şekilde kullanılmalıdır. Özellikle karşı tarafın delillere dair bilgi sahibi olup olmaması, elde bulunan delillerin elde bulunup bulunmadığından şüphe ediyor olması, elde bazı delillerinin bulunduğunu biliyor olsa dahi tam olarak hangi delillerin bulunduğundan emin olamadığı veya elde hiçbir delilin bulunmadığı yanılgısı içerisinde olduğu hallerin hepsinde farklı bir tutum izlenmelidir. Zira dilekçeler safhasında deliller açısından karşı tarafın kozlarını bilmeyen taraf, genellikle beyanlarını bu neviden bir kaygı içerisinde verecek ve sunabileceği kimi beyanları sunmaktan geri duracakken, sunmaması gereken bazı beyanları da kendisi açısından daha elverişli bir durum yaratabileceği yanılgısıyla sunabilecektir.
Dolayısıyla özellikle delillerin kullanılmasına ilişkin olarak aceleci davranmaktan kaçınılmalı ve dilekçelerin teatisi aşamasında herhangi bir çelişkili beyanda bulunulmamalıdır. En iyi boşanma avukatı, eldeki veriyi taktisyen bir eda ile adeta bir argüman mühendisi olarak yöneten kişi olmalıdır.
Boşanma Davasını İlk Kim Açmalıdır?
Boşanma davasını ilk veya son açmanın herhangi bir önemi yoktur. Çünkü boşanma davası önceden açılıp diğer eşe sonradan tebliğ edilse dahi, diğer eşin cevap süresi içerisinde karşı dava açma hakkı mevcuttur. Hatta Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzun ilgili maddeleri uyarınca diğer eş, cevap süresi geçtikten sonra dahi karşı dava açabilmektedir.
Boşanma davaları açısından önemli olan, davayı ilk kimin açtığı değil, hangi tarafın beyanlarını daha iyi bir şekilde ileri sürdüğü ve ileri sürülen beyanların hangilerinin, ne şekilde ispatlandığıdır.
Boşanma Davasının Avukat Aracılığıyla Yürütülmesi Zorunlu Mudur?
Boşanma davalarında tarafların avukat ile anlaşmak ve kendilerini avukat ile temsil ettirmek gibi bir zorunlulukları bulunmamaktadır. Aslında ülkemizde bir takım ceza hukukuna dair iş ve işlemler haricinde, neredeyse hiçbir davada tarafların kendilerini avukat ile temsil etmeleri zorunlu değildir. Kişilerin avukat ile anlaşmalarının esas sebebi, avukatların hukuku ve uygulama kuralları ile mahkemeler tarafından daha önce verilmiş olan emsal kararları bilmeleri ve müvekkillerinin hukuki iş ve işlemlerinin mümkün olan en başarılı şekilde yürütülmesini sağlamalarıdır. Boşanma davalarında hayat boyu irat şeklinde ödenecek olan nafaka, maddi ve manevi tazminat, düğün takıları, mal paylaşımı gibi hususların uzun vadede yüzbinlerce lirayı ve hatta kimi zaman milyonlarca liralık malvarlıklarını etkilediği göz önüne alınırsa, avukat ile anlaşılması ve sürecin avukat aracılığıyla yürütülmesi yapılabilecek en doğru seçim olarak görülmektedir. Ayrıca boşanmada ev eşyalarının paylaşımı hususu da önem arz etmektedir ve dikkatle ele alınmalıdır.
Özellikle çekişmeli boşanma davaları başta olmak üzere, süreç boyunca olası hak kayıplarının önüne geçilebilmesi adına mutlaka bir avukatın profesyonel yardımını almakta fayda vardır. Boşanma davası avukatlık ücretleri hakkında bilgi almak için tıklayınız: Boşanma Davası Avukatlık Ücreti
Boşanma Davasının Ferileri Nelerdir?
Boşanma davasının ferileri: Nafaka, Tazminat ve Velayet hususlardır. Bu haklara ilişkin talepler, boşanma davasıyla birlikte ileri sürülebilecekleri gibi, boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde de ileri sürülebilirler. Velayet ve iştirak nafakası, çocuğun üstün yararını ilgilendiren ve kamu düzenine ilişkin olan hususlar olmasından mütevellit her an ileri sürülebilirler, nafaka ve tazminatta olduğu gibi 1 yıllık hak düşürücü süre söz konusu değildir.
Nafaka hakkında genel olarak bilgi almak için tıklayınız: Nafaka Davası ve Boşanmada Nafaka Talebi
İştirak nafakası hakkında detaylı bilgi için tıklayınız: İştirak Nafakası
Yoksulluk nafakası hakkında detaylı bilgi için tıklayınız: Yoksulluk Nafakası
Boşanma davalarında maddi ve manevi tazminat hakkında detaylı bilgi için tıklayınız: Boşanma Davasında Maddi ve Manevi Tazminat
Boşanma Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
Boşanma davasında görevli mahkeme, aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesi, davaya aile mahkemesi sıfatıyla bakabilir.
Boşanma davasında yetkili mahkemeye ilişkin olarak ise, anlaşmalı boşanma davaları ve çekişmeli boşanma davaları açısından ayrı ayrı açıklama getirmek gerekir:
Çekişmeli boşanma davasında yetkili mahkemenin tespiti için Türk Medeni Kanunumuzun 168. maddesinde yer alan yetki kuralı esas alınır, buna göre çekişmeli boşanma davasında yetkili mahkeme: Eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Ancak bu yetki kuralı kesin yetki teşkil etmez. Yani başkaca herhangi bir yer mahkemesinde de boşanma davası açılabilir, mahkeme resen yetkiye dair inceleme yapmaz; bununla birlikte karşı tarafın yetki itirazında bulunması halinde bu itiraz dikkate alınacaktır.
Anlaşmalı boşanma davasında ise yukarıda açıklamış olduğumuz üzere kesin yetki olmamasından dolayı herhangi bir yerde dava açılması mümkündür. Sonuçta taraflarca anlaşmalı boşanma iradesi mevcut olduğu için büyük ihtimalle yetki itirazı da olmayacağından dolayı sorun çıkmayacağı düşünülebilir.
