- Avukat Baran DELİL
Nafaka Davası ve Boşanmada Nafaka Talebi
Delil Hukuk Bürosu
Nafaka, Türk Medeni Kanunumuzda düzenlenmiş olan hallerin varlığı halinde mahkeme kararı ile bir eşin, diğer eşe veya bir kişinin yardıma muhtaç olan yakınına ödemekle yükümlü tutulduğu ödenektir.
Kelime anlamı ile Türk Dil Kurumu sözlüğünde: "Geçinmek için gerekli olan şeylerin bütünü, geçimlik." ve "Birinin geçindirmekle yükümlü bulunduğu kimselere, mahkeme kararıyla bağlanan aylık." şeklinde tanımlanmıştır.
Nafaka yalnızca boşanan eşler arasında uygulanacak olan bir hukuki müessese değildir. Kişi, yardıma muhtaç olan yakınına da "yardım nafakası" adı altında bir ödeme yükümlülüğü altında bulunabilir.
Türk Medeni Kanunumuz tedbir nafakası, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakası olmak üzere 4 çeşit nafaka tipini düzenlemektedir.
Bu nafaka türlerinden tedbir nafakası, yoksulluk ve iştirak nafakaları boşanma davaları ile ilgili olup, yardım nafakasının kural olarak aşağıda detaylı olarak açıklayacak olduğumuz üzere boşanma davası ile bir ilgisi yoktur. Bu kuralın istisnası reşit olmuş olan ve eğitimine devam eden ergin çocuğun yardım nafakası talebidir.
Nafaka Kararı Verilmesi İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
Kanunda ve uygulamada her nafaka tipine hükmedilebilmesi için farklı şartlar öngörülmüş olup somut olayda her bir nafaka tipine ilişkin inceleme ayrı ayrı yapılacaktır. Hukuk sistemimizde yer alan nafaka türleri aşağıdadır, detaylı bilgi için her nafaka türü için belirtilen linklere tıklayabilirsiniz:
Tedbir Nafakası: Boşanma davası öncesinde veya esnasında talep edilebilecek olup, ekonomik olarak daha elverişsiz durumda olan eşe diğer eşin ödeyeceği nafaka türüdür. Bu nafakaya hükmedilebilmesi için kusur şartı aranmaz. Örneğin aldatan eş dahi tedbir nafakası alabilecektir. Tedbir nafakası hakkında detaylı bilgi için tıklayınız: Tedbir Nafakası, Şartları ve Diğer Özellikleri
Yoksulluk Nafakası: Boşanma hükmüyle birlikte somut olayın gereklerine göre boşanmada daha ağır kusurlu olmayan ve ekonomik olarak daha elverişsiz durumda olan ve boşanma sebebiyle yoksulluğa düşecek olan eşe, diğer eşin ödeyeceği nafakadır. Yoksulluk nafakası hakkında detaylı bilgi için tıklayınız: Yoksulluk Nafakası, Şartları ve Diğer Özellikleri
İştirak Nafakası: Velayet kendisine bırakılmayan eşin, ergin olmayan müşterek çocuğun giderlerine imkanları doğrultusunda katılması amacıyla hükmedilen nafaka türüdür. İştirak nafakası hakkında detaylı bilgi için tıklayınız: İştirak Nafakası, Şartları ve Diğer Özellikleri
Yardım Nafakası: Türk Medeni Kanunumuzun 364/1. maddesi gereği herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyenler aleyhine yardım nafakasına hükmedilebilir. Ergin olmuş olan çocuk için iştirak nafakasına hükmedilemeyeceğinden bahsetmiştik. Ergin çocuklar için diğer tüm şartlar da sağlanıyorsa iştirak değil, yardım nafakası talep edilebilecektir. Bu talebi artık ergin olan çocuğun bizzat kendisi yapacaktır.
Hükme Bağlanmış Olan Nafaka Arttırılıp Azaltılabilir Mi?
Boşanma davalarında nafakaya ilişkin olarak verilmiş olan kararlar, nafakaya hükmedilmesini gerektiren nedenlerin gösterdiği değişime göre revize edilebilir. Talebe bağlı olarak belirlenmiş olan nafaka miktarı arttırılabilir veya azaltılabilir.
Anlaşmalı Boşanmada Nafaka İstenmediyse
Anlaşmalı boşanma protokolünde nafaka istenmemiş olması, kural olarak nafakadan feragat edildiği anlamına gelse de, ergin olmayan çocuk için bağlanacak olan iştirak nafakası kamu düzenine ilişkin olduğu için, protokolde belirtilmemiş olsa dahi ayrıca boşanma kararı sonrasında açılacak olan nafaka davası ile istenebilecektir.
Süresiz Nafaka
Ülkemizde özellikle son dönemde oldukça tartışma yaratmış olan süresiz nafaka, halen daha yoksulluk nafakası için hukuk sistemimizde geçerli olan nafaka türüdür. Bunun yanında tedbir ve iştirak nafakaları uygulamada süreli nafakalar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Nafaka Ödememenin Cezası Nedir?
Nafaka alacaklısı, nafaka yükümlüsüne karşı icra takibi başlatabilir, haciz, satış ve maaş haczi gibi icrai işlemlerin gerçekleştirilmesi talebinde bulunabilir. Bunun yanında icra yoluyla dahi nafaka alacaklısının alacağını elde edememesi halinde alacaklı, İcra İflas Kanunumuzun 344. maddesinde belirtilmiş olduğu üzere tazyik hapsine karar verilebilecektir:
"Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra kararın gereği yerine getirilirse, borçlu tahliye edilir.
Borçlunun, nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebiyle dava açmış olması halinde, ileri sürdüğü sebepler göz önünde bulundurularak, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılabilir."
Tüm bu nafaka türlerinin farklı şartları sağlaması mevcut olup, hak sahiplerinin yanlış talepte bulunması, talebe ilişkin süreleri kaçırmış olması vb. usule ilişkin yapılabilecek yanlışlıklar nedeniyle çeşitli hak kayıplarına uğramaları mümkündür. Dolayısıyla mutlaka alanında uzman bir Ankara Boşanma Avukatı ile iletişime geçilmesi ve profesyonel destek alınması tarafımızca önerilmektedir.
