- Avukat Baran DELİL
Reddi Miras | Mirasın Reddi Davası | Mirasın Hükmen Reddi
Delil Hukuk Bürosu
Makale İçeriği:
Mirasın Reddi
Miras bırakanın ölümü halinde tüm malvarlığı, ölüm anından itibaren hukuken bir bütün olarak “tereke” adını verdiğimiz malvarlığı yığınını oluşturur ve miras hukukuna tabii olur. Mirasçıların tereke üzerinde miras hukukundan doğan hakları da ölüm anında doğmuş kabul edilir.
Reddi miras, yani mirasın reddi halinde mirasçılar: Miras bırakanın ölümü ile birlikte, ölüm anında kazandıkları miras haklarını tümüyle reddetmektedir. Bu cümlemizden anlaşılacağı üzere mirasın reddi yalnızca mirasbırakanın pasifleri, yani borçları için değil aktifleri yani malvarlıkları için de söz konusu olmaktadır.
Hangi Mirasçılar Mirasın Reddinde Bulunabilir?
Hem kanuni mirasçılar, hem de atanmış mirasçılar tarafından mirasın reddi gerçekleştirilebilmektedir. Miras bırakanın borçlu olması halinde bu kişilerin mirası reddetmemesinin sonucu, kendilerinin de şahsen sorumluluklarının doğması olmaktadır.
Mirasın Gerçek Reddi/Mirasın Hükmen Reddi Nedir? Mirasın Reddi/Reddi Miras Nasıl Yapılır?
Mirasın reddi, Türk Medeni Kanunumuzun 604. ve 618. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
TMK Madde 604: "Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır."
Madde metninden anlaşılabileceği üzere miras, yasal ve atanmış mirasçılar tarafından bilinçli olarak gerçekleştirecekleri irade beyanıyla reddedilebileceği gibi, mirasbırakanın ödemeden aczi açıkla belli veya resmen tespit edilmiş ise, yani tereke borca batık ise kanun hükmü gereği reddedilmiş sayılabilecektir. O halde şu aşamada mirasın reddinin iki şekilde gerçekleştiğini söylemek yanlış olmayacaktır:
Mirasın Gerçek Reddi
Mirasın Hükmen Reddi
a) Mirasın Gerçek Reddi
Mirasın gerçek reddi, yasal ve atanmış mirasçıların usulüne uygun bir şekilde mirası ret süresi içerisinde ileri sürecekleri, bozucu yenilik doğuran mirası ret beyanı ile gerçekleşecektir. Bu kişiler adına mirası ret beyanında bulunmaya hukuken yetkili kimseler de mirasçılar adına mirası ret beyanında bulunabileceklerdir. Aşağıdaki TMK 609. maddede de açıklandığı üzere sulh mahkemesine yazılı veya sözlü olarak beyanda bulunmak suretiyle gerçekleştirilebilir.
b) Mirasın Hükmen Reddi
Mirasin hükmen reddi ise, yukarıda alıntılamış olduğumuz TMK 604/2. maddede yer alan ifadelerle vücut bulmaktadır. Buna göre, miras bırakanın ölümü anında ödemeden aczi açıkla belli ise veya resmen tespit edilmiş ise mirasın hükmen reddedilmiş olduğu durumu söz konusu olacaktır. Bu halde, terekenin kabulü için mirasçıların açıkça veya örtülü olarak irade beyanında bulunmaları gerekecektir.
Mirasbırakanın ölümü anında borçlarını ödemekte acze düşmüş olduğu hususunun açıkça belli olup olmadığı veya resmi olarak bu durumun tespit edilip edilmediğinin bilinmediği hallerde mirasçılar işlerini şansa bırakmamalı ve mutlaka alanında uzman bir miras avukatı ile temasa geçmeli ve istenmeyen sonuçların meydana gelmemesi adına sürecin profesyonel bir şekilde yürütülmesine ön ayak olmalıdır.
Ret beyanının şekline ilişkin olarak ise "Reddin Şekli" başlıklı TMK Madde 609: "Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır. Reddin kayıtsız ve şartsız olması gerekir. Sulh hâkimi, sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit eder. Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir. Tutanağın ve kütüğün nasıl tutulacağı Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir"
Mirasın Reddi/Reddi Miras Süresi
TMK Madde 605: "Miras, üç ay içinde reddolunabilir. Bu süre, yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri ispat edilmedikçe mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri; vasiyetname ile atanmış mirasçılar için mirasbırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlar."
Mirasın hükmen reddinde mirasçılar için herhangi bir süre içerisinde ret beyanında bulunmaları gibi bir zorunluluk söz konusu olmadığı için reddi miras süresi olarak TMK 605. maddede belirtilmiş olan üç aylık süre yalnızca mirasın gerçek reddi hali için söz konusu olacaktır. Vasiyetname ile atanmış olan mirasçılar açısından ise ret süresi tasarrufun kendilerine bildirilmesi sonrasında işlemeye başlar.
Mirasın Reddinde Yetkili ve Görevli Mahkeme
Mirasın gerçek reddinin söz konusu olması halinde yetkili mahkeme, mirasın açıldığı yer mahkemesi olacaktır; görevli mahkeme ise sulh hukuk mahkemesidir.
Mirasın hükmen reddinde ise durum farklı olabilmektedir. Mirasın hükmen reddi, bir tereke alacaklısına karşı açılacak ise görevli mahkeme, bu dava çekişmeli olarak görülecek olduğundan dolayı asliye hukuk mahkemesi olacaktır. Ayrıca bu halde yetkili mahkeme de tereke alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi olacaktır. Bu nedenle herhangi bir karışıklık yaşanmaması adına mutlaka bir mirasın avukatının profesyonel hukuki yardımından faydalanılmasını tavsiye etmekteyiz.
