Delil Hukuk Bürosu
Bu başlığın altında hukuk sistemimizdeki mal rejimlerinden yalnızca "olağanüstü mal rejimi" ele alınacak olup, genel olarak diğer mal rejimleri veya özel olarak diğer mal rejimlerinden birisi hakkında bilgi almak istiyorsanız mal rejimleri ile alakalı üst başlığımıza bu linkten ulaşabilirsiniz: Evlilikte Mal Rejimleri
Makale İçindekiler:
OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ
Olağanüstü mal rejimine ilişkin düzenlemeler TMK Madde 206 vd. düzenlenmiş olup; haklı bir sebep varsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine mevcut mal rejiminin mal ayrılığına dönüşmesine karar verebilir. Yani eşlerin edinilmiş mallara katılma rejimi, mal ortaklığı rejimi, paylaşmalı mal ayrılığı rejimlerinden birini seçmiş olmaları halinde; eşlerden biri için artık bu mal rejimini sürdürmek katlanılamaz bir boyuta varmışsa yahut kanunen düzenlenen sebeplerin varlığı halinde kendiliğinden hakim tarafından mal ayrılığı rejimine geçişe karar verilmesi durumuna olağanüstü mal rejimi denir. Taraflardan birinin istemi halinde haklı sebebin varlığı şartı aranır.
Olağanüstü Mal Rejiminde Haklı Sebep
Özellikle aşağıdaki hâllerde haklı bir sebebin varlığı kabul edilir:
Diğer eşe ait malvarlığının borca batık veya ortaklıktaki payının haczedilmiş olması,
Diğer eşin, istemde bulunanın veya ortaklığın menfaatlerini tehlikeye düşürmüş olması,
Diğer eşin, ortaklığın malları üzerinde bir tasarruf işleminin yapılması için gereken rızasını haklı bir sebep olmadan esirgemesi,
Diğer eşin, istemde bulunan eşe malvarlığı, geliri, borçları veya ortaklık malları hakkında bilgi vermekten kaçınması,
Diğer eşin sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması. Eşlerden biri ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun ise, onun yasal temsilcisi de bu sebebe dayanarak mal ayrılığına karar verilmesini isteyebilir.
Yetkili mahkeme eşlerden herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Eşler, her zaman yeni bir mal rejimi sözleşmesiyle önceki veya başka bir mal rejimini kabul edebilirler. Mal ayrılığına geçişi gerektiren sebep eğer ortadan kalkarsa, eşlerden birinin başvurusu üzerine hakim eski mal rejimine dönülmesine dair karar verebilir.
Mal ortaklığını kabul etmiş olan eşlerden herhangi birinin iflas etmiş olması halinde, ortaklık kendiliğinden mal ayrılığı rejimine dönüşecektir.
Mal ortaklığını kabul etmiş eşlerden birine karşı icra takibinde bulunan alacaklı, haczin uygulanmasında zarara uğrarsa, hâkimden mal ayrılığına karar verilmesini isteyebilir. Alacaklının istemi her iki eşe yöneltilir. Yetkili mahkeme, borçlunun yerleşim yeri mahkemesidir.
Alacaklı tatmin edildiği takdirde, hakim eşlerden birinin başvurusu üzerine, mal ortaklığı rejiminin yeniden kurulmasına karar verebilir. Eşler, mal rejimi sözleşmesiyle edinilmiş mallara katılma rejimini kabul edebilirler.
Eğer mal ayrılığına geçilirse, kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, eşler arasında önceki mal rejiminin tasfiyesi, bu rejime ilişkin hükümlere göre yapılır.
Mal rejiminin kurulması, değiştirilmesi veya önceki mal rejiminin tasfiyesi, eşlerden birinin veya ortaklığın alacaklılarının, üzerinden haklarını alabilecekleri malları sorumluluk dışında bırakamaz. Kendisine böyle mallar geçmiş olan eş, borçlardan kişisel olarak sorumludur; ancak, söz konusu malların borcu ödemeye yetmediğini ispat ettiği takdirde, bu ölçüde kendisini sorumluluktan kurtarabilir.
Eşler veya mirasçılar arasında bir mal rejiminin tasfiyesine ilişkin davalarda, aşağıdaki mahkemeler yetkilidir:
Mal rejiminin ölümle sona ermesi durumunda ölenin son yerleşim yeri mahkemesi,
Boşanmaya, evliliğin iptaline veya hâkim tarafından mal ayrılığına karar verilmesi durumunda, bu davalarda yetkili olan mahkeme,
Diğer durumlarda davalı eşin yerleşim yeri mahkemesi.
Eşlerden birinin açık veya örtülü olarak mallarının yönetimini diğer eşe bırakması hâlinde, aksi kararlaştırılmış olmadıkça vekâlet hükümleri uygulanır.
Eşlerden her biri, diğerinden her zaman mallarının envanterinin resmî senetle yapılmasını isteyebilir. Bu envanter, malların getirilmesinden başlayarak bir yıl içinde yapılmışsa, aksi ispatlanmış olmadıkça bu envanterin doğru olduğu kabul edilir.
Mal rejimi, eşler arasındaki borçların muaccel olmasını önlemez. Bununla beraber bir borcun yerine getirilmesi, borçlu eşi evlilik birliğini tehlikeye düşürecek derecede önemli güçlüklere sokacaksa, bu eş ödeme için süre isteyebilir. Durum ve koşullar gerektiriyorsa, hâkim istemde bulunan eşi güvence göstermekle yükümlü tutar.
Mal rejiminin tasfiyesi, mal rejimi sözleşmesi vb. hususlarda yardıma ihtiyacınız olması halinde bir Ankara boşanma avukatı ile iletişime geçip uzman desteği almanızı tavsiye etmekteyiz.
Mal rejiminin tasfiyesi ve mal paylaşımı davaları hakkında detaylı bilgi için tıklayınız: Boşanmada Mal Paylaşımı Davaları
Olağanüstü Mal Rejimine İlişkin Örnek Yargıtay Kararı
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2016/20571 E. 2016/15992 K. sayılı 2016 tarihli kararı: "İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Mal Rejiminden Kaynaklanan Davalar (Evlilik Birliği İçindeki Malların Tasfiye Edilmesi) ... ile ... aralarındaki mal rejiminden kaynaklanan (Evlilik birliği içindeki malların tasfiye edilmesi) davanın reddine dair .... Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi'nden verilen 09.07.2014 gün ve 87/60 sayılı hükmün ...'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... vekili, öncelikle eşler arasında devam eden yasal mal rejiminin TMK'nun 206. maddesi uyarınca olağanüstü mal rejimi olan mal ayrılığına dönüştürülmesini, daha sonra tarafların evlilik birliği içinde edindikleri malvarlıklarının tasfiyesine ve adi ortaklık şeklinde işlettikleri pansiyon işletmesine kayyım atanmasını talep etmiş, yargılama sırasında talepler tefrik edilerek temyize konu eldeki davada istenen eşlerin evlilik birliği içinde edindikleri malvarlığının tasfiyesine ilişkin dava ayrı esasa kaydedilmiştir. Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, mal rejiminin tasfiyesine ilişkin görülmekte olan dava yönünden, eşler arasında mevcut boşanma davasının olmadığı, evlilik birliğinin devam ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Eşler arasındaki mal rejiminin tasfiyesinin gerçekleşmesi aralarında devam eden mal rejiminin sona ermesine bağlıdır. Başka bir anlatımla mal rejimi sona ermeden alacak muaccel olmayacağından mal rejiminin tasfiyesi istenemez. Mal rejiminin sona ermesi mal rejiminin tasfiyesi davalarının görülebilirlik önkoşulu olup dava şartıdır ve yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi mahkemece de resen göz önünde bulundurulur. Mal rejiminin hangi hallerde sona ereceği 4721 sayılı TMK'nun 225. maddesinde belirtilmiştir. Anılan maddenin .... fıkrasına göre mal ayrılığı rejimine geçilmesine ilişkin talebin kabulüne dair hükmün kesinleşmesiyle eşler arasındaki önceki mal rejimi sözü edilen davanın açıldığı tarihte sona erer. Başka bir anlatımla, evlilik birliği devam etse dahi TMK'nun 206. maddesi uyarınca önceki mal rejimi sona ererek mal ayrılığı rejimine geçildiğinden önceki mal rejiminin tasfiyesi istenebilir. Mahkemenin eşler arasında boşanma davasının mevcut olmadığı gerekçesiyle davanın reddine ilişkin verdiği kararda isabet bulunmamaktadır. Buna göre, olağanüstü mal rejimine geçişe ilişkin ..... Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesi'nde görülen 2011/409 Esas sayılı dosyanın sonucu bekletici mesele yapılmalı, bahsedilen dava dosyasında olağanüstü mal rejimine geçiş talebinin kabulüne ilişkin hükmün kesinleşmesi durumunda TMK'nun 212. maddesi çerçevesinde iddia ve savunma doğrultusunda taraf delilleri toplanarak mal rejiminin tasfiyesine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının bu nedenle kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK'nun Geçici .... maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'nun 440/I maddesi gereğince ... Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı ... gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 27,70 TL peşin harcın temyiz edene iadesine, ........2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Komentáre